Zamir (Adil)
İsim olmadıkları halde, ismin yerine kullanılan kelimelerdir.
Adların aldıkları çekim eklerini alabilirler.
Ahmet, bakkaldan ekmek aldı.
O, oradan onu aldı.
*Tamlama kurabilirler. (Benim kalemim, öğrencilerin çoğu)
*Zamirler, daha önce sözü edilen şeylerin yerini de tutabilirler.
Ali, eve yeni geldi. Buraya yeni geldi.
Kişi Zamirleri (Şahıs Zamirleri)
*Kişi adlarının yerini tutan zamirlerdir.
Ben, Sen, O, Biz, Siz, Onlar
Ben, sana demedim mi?
Siz yine bildiğinizi yapıyorsunuz.
O, bize hiç gelmedi.
Not: Ben ve sen kişi zamirleri ek alarak ses değişimine uğrayabilir.
Ben-E Sen-E
Bana Sana
Not: Kişi zamiri, ad tamlaması kurar ve yalnızca tamlayan olur.
Benim elbisem, senin çantan
Dönüşlülük Zamiri
*“Kendi” kelimesi dönüşlülük zamiri olarak kabul edilmektedir.
*Kişi zamiriyle benzeşir. Farkı, iyelik eki alabilmesidir.
İşaret Zamiri
İsimlerin yerini işaret yoluyla tutan zamirlerdir.
Bu, Şu, O, Bunlar, Şunlar, Onlar, Öteki, Beriki, Bura, şura, Ora
Bu, bizim en büyük idealimiz.
Şunu hala almadılar.
Onlarda düzensizlikler var.
Ötekini sen çöz.
Böylesi görülmemiştir.
Buranın yazı bir başka olur. (Tamlama kurmuş)
Kapının şurası kırılmış. (Tamlama kurmuş)
Not: İşaret zamirinden sonra isim gelirse, işaret sıfatı olur.
Bu maç berabere biter. (İşaret sıfatı)
Not: O ve Onlar kelimeleri insan için kullanılırsa, “Şahıs Zamiri”;
İnsan dışında varlıklar için kullanılırsa, “İşaret zamiri” olur.
Onlar memleketlerine gittiler. (Şahıs zamiri)
Onlar yıkanmadan salataya doğranmaz. (İşaret zamiri)
O, lavabo açmaya yarayan bir alettir. (İşaret zamiri)
O, profesyonel bir sporcuydu. (Şahıs zamiri)
Belgisiz Zamir (Belirsizlik Zamir)
*Yerini tuttuğu ismin özelliklerini tam olarak karşılayamayan (belirsiz bir şekilde karşılayan) zamirlerdir.
Herkes, Kimi, Kimse, Kimisi, Biri, Birçoğu, Tümü, Çoğu, Azı, Hepsi, Bazısı, Birazı, Başka, Şey
Herkes, onun yaptıklarına güldü.
Kimisi tatlıyı sevmez.
Alınanların birçoğu telef olmuştu.
Tümünün içleri doldurulacak.
Öğrencilerin hepsi bu yarışmaya katılacak.
Başkaları bu işi daha iyi yapardı.
Not: Belgisiz zamirden sonra isim gelirse, belgisiz sıfat oluşur.
Bazı insanlar espriyi sevmez.
Çoğu öğrenci kolay yoldan sınıf geçmeye çalışır.
Soru Zamirleri (Soru Adılları)
*Soru yoluyla adların yerini tutan sözcüklerdir.
*Soru adılı cevap olarak isim yada isim soylu sözcükleri buldurur.
Kimi, Kim, Neye, Nerede, Nereden, Hangisi, Kaçı, Ne, Kaça…
Pazardan ne aldın?
Dün akşam nereye gittiniz?
Arkadaşın nerede oturuyor?
Bunu sana kim yaptı?
Öğrencilerin kaçı iyi aldı?
Hangisi bizimle gelecek?
Not: Soru zamirinden sonra isim getirilirse, soru sıfatı olur; ancak çekim eklerinden birini almamış olması gerekmektedir.
Ne konuda yardımcı oldu?
Kaç elbisen var?
Bu kazak kaç lira eder?
Not: “Ne” kelimesi niçin anlamında kullanılırsa, soru zarfı olur.
Ne geldin, buralara?
İyelik Adılları (İyelik Zamirleri)
*Bir varlığın yada kavramın kime, neye, kaçıncı kişiye ait olduğunu bildiren eklere iyelik zamiri denir.
*Bu ekler “benim, senin, onun, bizim, sizin, onların” kelimelerinin anlamını karşılar.
Kalem-im,-in,-i,-imiz,-iniz,-leri
*Bu ekler aynı zamanda tamlanan ekleridir.
Bizim arabamız daha yeni.
Kalemim yazmaz oldu.
Eviniz çok güzelmiş.
Not: İyelik ekleri ile tamlama kurulduğunda; eğer anlam belirsizliği olmuyorsa, tamlayan durumundaki zamir düşürülebilir.
(Benim) Elbisem kirlendi.
(Onun, Kendi, Ali'nin vs.) Kardeşi henüz bulunamadı. (Parantez içindekilerden herhangi biri mutlaka getirilmelidir)
2) İlgi Zamiri: (-ki)
*Adarlın yerini tutan –ki ekidir.
*Bu ek, isim tamlamasında, tamlanan ismin yerini tutarak, tamlayana eklenen ek durumundadır.
Benim tişörtüm kirli, seninkini giyebilir miyim? (-ki=tişört)
Bizim tarlamız, sizinkinden daha geniş. (-ki=tarla)
Not: Bu eki sıfat yapan –ki ve bağlaç olan ki eki ile karıştırmamak gerekir.
Yarınki toplantıda görüşürüz. (Sıfat yapan –ki) (Bitişik yazılır)
Çalış ki, sen de iyi bir bölümü kazanasın. (Bağlaç olan ki) (Çoğu zaman ayrı yazılır.
Bitişik yazıldığı durumlar: Halbuki, çünkü, mademki, oysaki, belki…
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder