karbonhidratlar listesi,proteinler,karbonhidratlar hangi besinlerde bulunur,karbonhidratlar nelerdir,karbonhidratlar kimya,karbonhidratlar nedir,karbonhidratlar kaça ayrılır
Karbon, hidrojen ve oksijenden oluşan ve canlılar için son derece önemli kimyasal bileşikler grubu. Karbonhidratlar eskiden hidratlı karbonlar olarak, yani kendilerine su molekülleri bağlanmış karbon grupları olarak düşünülürdü. Öyle ki örneğin, molekül formülü C6H12O6 olan glikoz, C6(H2O)6 biçiminde yazılabilirdi. Daha sonra karbonhidratlarda hidrojen ve oksijen oranının sudaki gibi ikiye bir olması gerekmediği anlaşılmıştır. Başlıca karbonhidratlar şeker, nişasta ve selülozdur. Daha karmaşık olanlar hidroliz yoluyla basit şekerlere dönüştürülebilir. Glikoz ve früktoz basit şekerlerdir. Moleküllerinde 6 karbon bulunduğundan heksoz adını alırlar. Başka bir basit şeker olan riboz, 5 karbonlu olup, pentoz olarak adlandırılır. Bunlar daha basit şekerlere indirgenemediklerinden monosakkaritler adını alırlar. Sükroz (şeker kamışı şekeri) ve laktoz (süt şekeri) hidrolize uğradıklarında iki basit şeker molekülü verdiklerinden birer disakkarittir. Nişasta ve selüloz ise polisakkaritlerdir. Bunların dev molekülleri, çok sayıda basit şekerden oluşur. Selüloz, bitkilerin sert, odunsu kısmını oluşturur. Nişasta ise bitkilerin temel besin stokudur. Birçok bitkide şeker de bulunur. Hayvanlar yedikleri bitkilerin kompleks karbonhidratlarını sindirim sırasında monosakkaritlere, yani kendileri için başlıca kimyasal enerji biçimine dönüştürürler. İnsan nişastayı sindirip selülozu sindiremez. Bazı hayvanlar sindirim sistemlerindeki bakteriler aracılığıyla selülozu da sindirirler. Basit şekerler kanda çözünerek vücuda dağılır. Fazlası karaciğerde glikojen adlı bir tür nişasta ya da yağa dönüştürülerek saklanır. Gerektiğinde yeniden monosakkaritlere dönüştürülerek vücut tarafından kullanılır. Rafine şeker saf karbonhidrattır. Tahıllar, genellikle %70'ten fazla, ekmek ise % 50 karbonhidrat içerir.
Vücudun temel enerjisini karşılayan karbonhidratlar, yapılarında C (karbon), H (Hidrojen) ve O (Oksijen) bulunan besin ögeleridir.
Karbonhidratlar genel olarak; monosakkaritler, disakkaritler ve polisakkaritler olarak üçe ayrılır. Basit şekerler olarak adlandırılan monosakkaritler; glikoz, fruktoz ve galaktoz olarak ayrılır. Disakkaritler; sükroz, maltoz ve laktoz olarak ayrılırken, polisakkaritler içinde, nişasta ve posa yer alır.
Sindirimleri ağızda başlayan karbonhidratlar, polisakkaritlerden monosakkaritlere parçalanır. Örneğin nişasta gibi bir polisakkaritin ağızda başlayan sindirimi, bir monosakkarit olan glikoza parçalana kadar sürer. Vücudun tüm hücrelerinde enerji kaynağı olarak kullanılacak olan glikoz, karaciğer ve kaslarda glikojen olarak depolanır.
Monosakkaritler, kana çabuk geçtiği için şeker hastaları tarafından kullanılmamalıdır.
Vücuda besinlerle giren karbonhidratlar, basit ve kompleks olarak ikiye ayrılır. Karbonhidratların fazlası, vücutta yağ olarak depolanır.
Ne işe yararlar?
Vücuda ısı ve enerji sağlarlar.
Besinlerde en ucuz ve en kolay bulunan enerji kaynaklarıdır. Karbonhidratların 1 gramı, 4 kilokalori enerji sağlar.
Basit şekerlerden olan glikoz, beyin ve sinir sisteminin ana enerji kaynağıdır.
Ketozisi önler.
Su ve elektrolit dengesini sağlarlar.
Polisakkarit olan posa, bağırsak hareketleriyle birlikte basit şekerlerin emilimini düzenler. Posa ayrıca, kolesterolün geri emilimini önleyerek veya geciktirerek, kandaki kolesterolün dengelenmesini sağlar.
Süt ve süt ürünlerinde bulunan laktoz, bir disakkarit olup, bağırsaklardan kalsiyumun emilimini artırır.
Vücudun ne kadar karbonhidrata ihtiyacı vardır?
Vücudun enerji ihtiyacının yüzde 50-60’ı karbonhidratlardan karşılanmalıdır. Sağlıklı ve dengeli beslenmek için, monosakkaritler yerine, polisakkaritlerden olan nişasta ve posanın tüketilmesi gerekir.
Hangi besinlerde bulunur?
Ekmek, tahıllar, kurubaklagiller, şeker ve şekerli gıdalar, meyveler, süt ve süt ürünleri, sebzeler. Yani et ve yağ dışındaki tüm besinlerde karbonhidratlar bulunur.
,arbonhidratlar biyoloji,karbonhidratların beslenmedeki önemi nedir,karbonhidratların sağlıklı beslenmedeki yeri,beslenmenin önemi ve karbonhidratlar,kaliteli karbonhidratlar listesi
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder