YGS TARİH-
OSMANLI İMPARATORLUĞU KURULUŞ DEVRİ ÖNEMLİ OLAYLAR ve POLİTİKALAR kısa özet bilgiler kısaca bilgi açıklama ders notlar
OSMANLI İMPARATORLUĞU KURULUŞ DEVRİ ÖNEMLİ OLAYLAR ve POLİTİKALAR:
İSKAN POLİTİKASI
FETİH POLİTİKASI
HOŞGÖRÜ POLİTİKASI
DEVŞİRME SİSTEMİ
ANADOLU SİYASİ (TÜRK) BİRLİĞİ
KARESİOĞULLARI***8217;NIN ALINMASI
ANKARA SAVAŞI
FETRET DEVRİ
Tanım ve Kavramlar:
Aşar (öşür): Toprak gelirinin onda biri olan bu vergiyi halktan Tımar sahibi alırdı (Müslümanlardan).
Haraç: Müslüman olmayanlardan alınan beşte bir oranındaki gelir vergisidir.
Cizye (Kelle vergisi): Gayrimüslimlerden, askerlik yapmadıkları için yılda bir kez alınan vergidir. Askerlik çağına gelmiş sağlıklı erkeklerden alınırdı.
Ayan: Bir yerin bir bölgenin zenginlerinden olan. Büyük topraklara ve silahlı adamlara sahip ***8220;ağa***8221; (derebeyi).
Cülus Bahşişi: Yeni hükümdarın asker ve memurlara verdiği para.
Devşirme: Osmanlıda, Yeniçeri ocağına alınacak asker ihtiyacını karşılamak için Balkan topraklarındaki gayrimüslim ailelerden alınan çocukların yetiştirilmesi işi.
Karesioğulları***8217;nın Alınması ile (Çanakkale):
Osmanlı***8217;nın;
***61550; Rumeli***8217;ye geçişi kolaylaşmıştır.
***61550; Karesi beyliğinin önemli komutanları Osmanlı hizmetine girmiştir.
***61550; Karesi Donanması Osmanlı***8217;nın olmuştur.
***61550; Anadolu Siyasi (Türk) birliğinin kurulmasında ilk adım atılmıştır.
Orhan Bey dönemindeki teşkilatlanma çalışmaları:
***61550; Divan teşkilatı kuruldu,
***61550; Vezirlik makamı oluşturuldu,
***61550; Kadılık teşkilatı kuruldu,
***61550; Yaya ve müsellem adıyla ilk düzenli ordu kurulmuştur,
***61550; İznik***8217;te ilk medrese kurulmuştur (Orhaniye)
Not: Orhan bey döneminde Osmanlı beylikten DEVLET aşamasına geçmiştir.
I.Murat dönemindeki teşkilatlanma çalışmaları:
***61550; Yeniçeri ocağı kuruldu,
***61550; Tımar sistemi uygulanmaya başlandı,
***61550; Rumeli beylerbeyliği kuruldu.
NOT: I.Murat ***8220;ülke, hanedan üyelerinin ortak malıdır***8221; anlayışının yerine ***8220;ülke, padişah ve oğullarının malıdır***8221; anlayışına getirmiştir. Taht kavgaları önlemek amaçlandı. (Merkeziyetçilik amaçlandı)
Ankara Savaşı (1402):
* Timur***8217;un batıya doğru yaptığı seferler sonucunda İran ve Irak ele geçirilmiş, Altınorda Devleti zayıflamış ve yıkılmıştır.
* Yıldırım Bayezid***8217;den kaçan beyler Timur***8217;a sığınmışlardır.
Sonuçları:
* Beylikler yeniden kuruldu (Anadolu Türk birliği bozuldu).
* Balkanlarda Türk ilerleyişi durdu.
* Bayezid***8217;in çocukları arasında taht kavgaları başladı.
* Osmanlı Devleti dağılma tehlikesi geçirdi.
* Fetret Devri başladı. Osmanlı sağlam devlet örgütü sayesinde kısa zamanda toparlandı.
Soru: İskan Politikasının yada Türkleri Balkanlara yerleştirmenin amaçları nelerdir?
- Nüfus dengesini sağlamak, üretimde süreklilik.
- Türk-İslam kültürünü yaymak, merkeziyetçilik.
- İşsizliğe çözüm bulmak, asayişi sağlamak.
Orhan dönemindeki teşkilatlanma çalışmalarının sonucu nedir?
- Osmanlı, Beylikten Devlete geçti.
Osmanlı***8217;nın takip ettiği hoşgörü politikasının amacı nedir?
- Balkanların fethini kolaylaştırmak,
- Devletin kalıcılığını sağlamak.
Osmanlı Devleti Kuruluş devrinde neden sık sık başkent değiştirmiştir?- Fetih bölgelerine yakın olmak için.
Bağımsızlık alametleri nelerdir?Bir beyliğin bağımsız olması için;
Bağlı olduğu devletin o beyliğe;
- Ferman, Bayrak, Sancak, Kılıç,
- Nevbet (Davul, Bando) vermesi gerekir.
Yada beylik;
- Para bastırması ve hutbe okutması gereklidir.
Haçlı ordularının amacı nedir?
- Osmanlıyı Balkanlardan atmaktır.
DİVAN ÜYELERİ ve DİĞER GÖREVLİLER
Vezir-i Azam (Sadrazam) Başbakan
Defterdar Maliye Bakanı
Nişancı Tuğracı, Tapu Kadastro
Şeyhülislam (Müftü) Ulemanın Başı, Fetvacı
Kazasker (Kadı Asker) Adalet ve Eğitim
Reis-ül Küttap Dış İşleri Bakanı
Kaptan-ı Derya (Kaptan Paşa) Donanma
Komutanı
Yeniçeri Ağası İstanbul Emniyet Müdürü
Rumeli Beylerbeyi Rumeli Eyalet Valisi
Kadı Adalet işleri (Hakim)
Subaşı Kazalarda Güvenlik Sorumlusu
OSMANLI YÜKSELME DEVRİ
İSTANBUL***8217;UN FETHİ
CEM SULTAN OLAYI
ANADOLU SİYASİ (TÜRK) BİRLİĞİ
ŞAH KULU İSYANI (SAFEVİ-İRAN-Şİİ)
MISIR SEFERİ (HALİFELİK OSMANLI***8217;NIN)
KAPİTÜLASYONLAR
SOKULLU MEHMET PAŞA ve PROJELERİ
İstanbul***8217;un Fethi (29 Mayıs 1453):
Sebepleri:
***61607; Anadolu - Rumeli toprak bağlantısını kesmesi.
***61607; Rumeli güvenliğinin sağlanmak istenmesi.
***61607; Bizans entrikaları (Haçlı ittifakları, şehzade ve Anadolu beyliklerini kışkırtmaları)
***61607; Stratejik bir bölge olması.
***61607; Hz.Muhammed***8217;in hadisindeki müjdeye ulaşmak istenmesi.
Sonuçlar:
Türk Tarihi Bakımından:
***61607; II. Mehmet ***8220;Fatih***8221; unvanını aldı.
***61607; İstanbul, Osmanlı***8217;nın Başkenti oldu.
***61607; İstanbul boğazı ve Karadeniz ticaret yolu Osmanlı***8217;nın eline geçti.
***61607; Rumeli***8217;nin güvenliği sağlandı.
***61607; Anadolu ve Rumeli***8217;nin bağlantısı sağlandı.
***61607; Osmanlı Kuruluş Dönemi bitti, Yükselme dönemi başladı.
Dünya Tarihi Bakımından:
***61607; Doğu Roma (Bizans) yıkıldı.
***61607; Doğu Ticaret yolları Osmanlı eline geçtiği için Avrupalılar yeni yollar aradı ve Coğrafi keşiflere sebep oldu.
***61607; Rönesans hareketlerine zemin hazırladı.
***61607; Surların yıkılabileceği anlaşıldı. Avrupa***8217;da feodalite zayıfladı. Krallıklar güçlendi.
***61607; Ortodoksluk Osmanlı himayesine girdi.
***61607; Orta çağ sona erdi, Yeni çağ başladı.
***61607; Avrupalı devletler, İstanbul***8217;da ilk sürekli elçiliklerini kurdu.
II.Bayezid Dönemi:
CEM SULTAN olayı:
* Cem Sultan olayına; Memlükler, Karaman beyleri, Dulkadiroğulları, Rodos Şövalyeleri ve Papalık karıştığı için sorun devletlerarası (uluslar arası) bir soruna dönüşmüştür. Bu olayı öteki şehzade olaylarından ayıran en önemli özellik budur.
Osmanlı-Memlük Savaşları:
Sebepleri:
* Fatih zamanından beri devam eden Hicaz su yolları meselesi.
* Cem Sultan***8217;ı kışkırtmaları.
* Ramazan ve Dulkadiroğulları üzerinde hakimiyet mücadelesi.
* Karamanoğulları***8217;nı desteklemeleri.
* Hindistan***8217;dan gönderilen hediyelere Memlüklerin el koymaları.
- Savaşlardan kesin bir sonuç alınamamıştır. Ramazanoğulları beyliği toprakları Harameyn Vakıf toprağı olduğu için Memlüklü nüfuzuna bırakılmıştır.
Yavuz Sultan Selim Devri:
Mısır Seferi (Osmanlı-Memlük Savaşı)
Sonuçları:
* 1516 Mercidabık, 1517 Ridaniye savaşları ile Suriye, Filistin, Kudüs, Mısır ve savaşılmadan Hicaz ele geçirildi.
* Memluklar yıkıldı.
* Halifelik Osmanlılara geçti.
* Osmanlı devlet yönetiminde dini özellik önem kazandı. Teokratik bir yapıya kavuşmuştur.
* Çok büyük ganimetler elde edilmiş ve hazine altın ile dolmuştur.
* Baharat yolu Osmanlı***8217;nın eline geçmiştir.
* Kutsal emanetler Osmanlı koruyuculuğuna geçmiştir. İslam dünyasında birlik sağlanmıştır.
* Venedikliler Kıbrıs için ödediği vergiyi Osmanlıya ödemeye başlamıştır.
Kanuni Sultan Süleyman Devri:
Kapitülasyonlar:
***61607; Bir devletin yabancı bir devlete tanıdığı, siyasi, ekonomik, dini ve hukuki ayrıcalıklardır.
***61607; 1479 Fatih (Venedik)
***61607; 1535 Kanuni (Fransa)
***61607; 1580 III.Murat (İngiltere, Hollanda)
***61607; 1740 I.Mahmut (Fransa) Sürekli hale geldi.
Kapitülasyonların verilme nedenleri:
***61607; Avrupa Hıristiyan birliğini bozmak.
***61607; Akdeniz ticaretini canlandırmak.
***61607; Osmanlı mallarına batı Akdeniz***8217;de Pazar bulmak.
NOT: Kapitülasyonlar, Osmanlı devletinin ticaretinin gelişmesini ve sanayisinin kurulmasını engellemiştir.
Sokullu Mehmet Paşa Dönemi:
Don-Volga kanal projesi sebepleri
***61607; Ruslar***8217;ın Karadeniz***8217;e inmelerini ve Kırım***8217;a saldırmalarını önlemek.
***61607; Kafkas hanlıklarını hakimiyet altına almak.
***61607; Orta Asya Türkleri ile doğrudan irtibata geçmek.
***61607; İpek yolunu canlandırmak.
***61607; İran***8217;ı kontrol altında tutmak,
amaçları ile yapılmak istenmişse de tamamlanamamıştır.
Merkezi otoriteyi güçlendirmek ve bölünmeyi önlemek için;
***61607; Taht kavgalarının önlenmesi,
***61607; Veraset sisteminin düzenlenmesi,
***61607; Kardeş katli usulü, (Fatih Kanunnamesi)
***61607; Ekber (en büyük) ve Erşet (reşit olan, akıllı) sisteminin getirilmesi,
***61607; Devşirme sisteminin uygulanması,
***61607; Miri toprak uygulaması (devlete ait topraklar),
***61607; Türkler***8217;in merkez yönetiminden uzak tutulması,
***61607; Sancağa gönderilen şehzadelerin yetkilerinin kısıtlı olması.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder